Spektrum Autyzmu
Często Zadawane Pytania
Jesteśmy fundacją działającą na terenie Wrocławia i okolic, której celem jest wspieranie i pomaganie rodzicom dzieci w spektrum autyzmu. Nas - rodziców dzieci w spektrum autyzmu jest wielu. Zatem w tej podróży łatwiej jest nam razem!
FAQ
Często Zadawane Pytania
Spektrum autyzmu to zaburzenie neurorozwojowe, które charakteryzuje nieharmonijny rozwój. Objawy spektrum autyzmu widoczne są już we wczesnym dzieciństwie. Głównymi obszarami zaburzeń są (tzw. triada autystyczna):
· problemy z interakcjami społecznymi
· zaburzenia mowy i komunikacji
· ograniczone i sztywne zainteresowania i zachowania.
Trudności rozwojowe sprawiają, że dzieci i osoby dorosłe w spektrum autyzmu postrzegają świat inaczej niż osoby neurotypowe, myślą o nim w sposób odbiegający od neurotypowego. Świat jest dla osób autystycznych zero-jedynkowy, rozumieją wszystko dosłownie, postępują schematycznie, mają trudności w budowaniu relacji społecznych. Często ich nadwrażliwość sensoryczna sprawia, że czują się przeładowni, występuje wtedy autostymulacje, czasami autoagresja w celu rozładowania napięcia. Osoby autystyczne cechują specyficzne pasje i zainteresowania, czasami wręcz obsesyjne. Trudnością jest dla osób autystycznych rozpoznawanie emocji innych, jak i kontrola oraz okazywanie własnych. Osoby autystyczne cechują się innym wzorcem neurorozwojowy i dlatego potrzebują ciągłego wsparcia.
W zależności od etapu rozwojowego dziecka różne objawy mogą świadczyć o autyzmie i powinny być skonsultowane ze specjalistą (lekarzem, psychologiem).
Wczesne objawy autyzmu dziecięcego
- dziecko niechętnie przytula się, nie lubi być dotykane nawet przez opiekunów
- dziecko sprawia wrażenie, że lubi być same np. położone do łóżeczka potrafi się bawić grzechotką przez długi okres czasu.
- unika kontaktu wzrokowego, albo utrzymuje go na krótko
- zaburzenia rozwoju mowy i komunikowania (dziecko może nie gaworzyć lub ten etap jest opóźniony)
- możliwy jest regres mowy (15. a 19. mies. życia), dziecko posługiwało się słowami, mowa znika nagle lub stopniowo; związany jest wycofywaniem się z kontaktów społecznych i “zamknięciem się we własnym świecie”, często w formie autostymulacji
- dziecko nie naśladuje (zabawa w “a kuku!”, robienie “papa”; pod koniec roku życia), brak zabaw “na niby”
- zabawa zabawkami niezgodna z przeznaczeniem, np zamiast jeździć samochodzikiem, dziecko odwraca je do góry nogami i kręci kołami.
- dziecko bawiąc się porządkuje zabawki, układa je w specyficzny sposób, gromadzi zabawki, skupia się na szczegółach zabawek
- dziecko lubi rutynę i brak zmian w otoczeniu, np. lubi chodzić na spacer zawsze ta sama trasa, przy próbie zmiany trasy reaguje niepokojem, czasami płaczem, frustracją
- stereotypie ruchowe (np. klaskanie, trzepotanie rękami, kołysanie się, skakanie, chodzenie w kółko)
Zachowania w okresie od 18 do 24 miesiąca życia:
- dziecko nie jest zainteresowane innymi dziećmi, bardziej koncentruje się na przedmiotach, nie naśladuje
- nie dzieli pola uwagi, nie wskazuje palcem, gdy czegoś chce
- nie przynosi rodzicom zabawek czy innych przedmiotów, które mogłby je zaciekawić
- nie reaguje na swoje imię, kiedy jest wołane
Objawy autyzmu w wieku przedszkolnym i szkolnym
- dziecko mocno trzyma się rutyny, jakiekolwiek zmiany w otoczeniu spotykają się z oporem
- nietypowa zabawa zabawkami i większa koncentracja na przedmiotach niż rówieśnikach
Okres dojrzewania
- obsesje (wielokrotne powtarzanie tych samych pytań z domaganiem się określonej odpowiedzi). Nieużywanie młodzieżowych wyrażeń, czasami odmienność ubioru, upodobań; brak dbałości o wygląd i higienę osobistą.
Zgodnie z danymi opublikowanymi przez CDC w USA (Centers for disease control and prevention), autyzm jest diagnozowany cztery razy częściej u chłopców niż dziewczynek.
Czynniki genetyczne odgrywają ogromną rolę w rozwoju zaburzenia ze spektrum autyzmu. Powodować mogą go mutacje w wielu genach.
Możliwe jest przekazanie w genach predyspozycji do rozwoju autyzmu.
Procesy dziedziczenia są dość skomplikowane. Mutacje powodujące dane zaburzenie, takie jak autyzm, nie zawsze są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Wystąpienie autyzmu u dziecka może wynikać także z mutacji, która powstała w sposób spontaniczny.
Trudności rozwojowe sprawiają, że dzieci i osoby dorosłe w spektrum autyzmu postrzegają świat inaczej niż osoby neurotypowe, myślą o nim w sposób odbiegający od neurotypowego. Świat jest dla osób autystycznych zero-jedynkowy, rozumieją wszystko dosłownie, postępują schematycznie, mają trudności w budowaniu relacji społecznych. Często ich nadwrażliwość sensoryczna sprawia, że czują się przeładowni, występuje wtedy autostymulacje, czasami autoagresja w celu rozładowania napięcia. Osoby autystyczne cechują specyficzne pasje i zainteresowania, czasami wręcz obsesyjne. Trudnością jest dla osób autystycznych rozpoznawanie emocji innych, jak i kontrola oraz okazywanie własnych.
Do tej pory nie jest znana jednoznaczna przyczyna organicznego rozwoju autyzmu, intensywne badania hipotez genetycznych i biochemicznych trwają. Wyniki badań przeprowadzone dotychczas wskazują na wieloczynnikowe interakcje w powstawaniu autyzmu: np. wpływy środowiskowe na aktywację genów ryzyka genetycznego. Aby autyzm się rozwinął, musi dojść do połączenia czynników genetycznych i środowiskowych.
Autyzm, to zaburzenie, a nie choroba, i nie można go wyleczyć. Autyzm to odmienny wzorzec rozwojowy od typowego i nie da sie go zmienic. Jednakże poprzez wsparcie osób autystycznych, terapie i inne oddziaływania można poprawić ich funkcjonowanie i jakość życia.
Nie ma podziału na “rodzaje” autyzmu, dlatego używa się określenia spektrum autyzmu. Jak na razie w praktyce diagnozuje się autyzm dziecięcy, autyzm atypowy, zespół Aspergera. Natomiast nowe zalecenie w diagnozowaniu autyzmu według DSM 5 (w USA), to określenie wpływu zaburzenia na funkcjonowanie i wsparcie, które jest konieczne dla danej osoby: *wymaga wsparcia, ** wymaga istotnego wsparcia, *** wymaga bardzo istotnego wsparcia.
Należy pamiętać, że każda osoba autystyczna jest inna i wyróżnia się innymi cechami i ich nasileniem. Cytując jednego z terapeutow: “Znając jedną osobę autystyczną, znasz dokładnie jedna osobę autystyczną.”
Wykazano, że jeśli mamy dziecko autystyczne, to szanse na urodzenie drugiego dziecka z autyzmem są o 30% wyższe.
Przede wszystkim postawa zrozumienia, akceptacji i szacunku jest najważniejsza, kiedy w kontakcie z osobą autystyczną. Podążanie za potrzebami osoby autystycznej, stworzenie bezpiecznej atmosfery i cierpliwość w relacji interpersonalnej.