Dzisiejsza wiedza o spektrum autyzmu pozwala na coraz wcześniejszą diagnozę, tego neurorozwojowego zaburzenia u dzieci. Choć, tak naprawdę autyzm może być diagnozowany na różnych etapach życia dziecka, czy nawet u osoby dorosłej. Mój starszy wysokofunkcjonujący syn został zdiagnozowany w wieku 3 lat, natomiast młodszy w wieku 2 lat.
W zależności od nasilenia objawów spektrum autyzmu może być diagnozowane ok. 2 roku życia dziecka (bilans dwulatka u pediatry jest dobrą okazją na sprawdzenie czy rozwój dziecka jest harmonijny), a czasami bardzo późno. Sarah Hendrickx , brytyjska autorka książek o autyzmie została zdiagnozowana w wieku 43 lat. Należy tu podkreślić, że diagnoza dziewczynek i kobiet z reguły następuje nieco później niż chłopców, a wynika to z nasilenia objawów i lepszego funkcjonowania społecznego dziewczynek we wczesnym dzieciństwie. Dziewczynki niejako uczą się maskować autyzm i dopiero w wieku szkolnym, lub w wieku dojrzewania są diagnozowane. W Polsce wcześniejsze diagnozy niż 2 latka dziecka są nadal bardzo rzadkie.
Autyzm może być diagnozowany na różnych etapach życia dziecka.
Gdy zaczełam podejrzewac spektrum autyzmu u mojego młodszego syna, miał wtedy prawie 2 latka. Musiałam wykazać dużo determinacji, aby finalnie został on zdiagnozowany w tym wieku, gdyż lekarze chcieli czekać, obserwować. Ja jednak posiadając już doświadczenie ze starszym synem (plus w tym okresie studiowalam psychologie kliniczna na drugim roku) wiedzialam, że objawy niestety wskazują na to zaburzenie. Na pewno na proces diagnozy wpłynęła pandemia, która totalnie ograniczyła wizyty lekarskie. Moja pierwsza wizyta w sprawie diagnozy u psychiatry dziecięcego była teleporadą. Dlatego cały ten proces trwał jeszcze dłużej. Jakiekolwiek wizyty u lekarzy, czy specjalistów były bardzo trudne, gdyż obecny mógł być tylko jeden rodzic, wszyscy w maseczkach, fartuchach a nawet przyłbicach, obowiązkowe mierzenie temperatury i dezynfekcja rąk. Bardzo trudny okres w naszym życiu. Proces diagnozy mojego młodszego syna był wielce utrudniony, a temu wszystkiemu towarzyszyły obawy związane z covid19.
Ale wracając do diagnozy dwulatka, jest ona możliwa, bo w tym wieku prawidłowo rozwijający się dwulatek jest bardzo zainteresowany innymi osobami, dziećmi, naśladuje, komunikuje się w jakimś stopniu werbalnie lub poprzez gesty, poprzez kontakt wzrokowy. Reaguje na proste polecenia, jeździ na rowerku biegowym, potrafi bawić się na niby i wiele innych zachowań typowych dla wieku, a ktore nie wystepuja u dziecka w spektrum autyzmu. Oczywiście konieczne jest przeprowadzenie szeregu badań lekarskich w celu wykluczenia przyczyn biologicznych, które mogłyby mieć wpływ na stan dziecka np. Obniżone poziomy pierwiastków i witamin w organizmie, zaburzona gospodarka hormonalna, prawidłowy słuch, nieprawidłowa budowa aparatu artykulacyjnego itd. Diagnoza spektrum autyzmu przeprowadzana jest w drodze wykluczania innych ewentualnych przyczyn nieharmonijnego rozwoju.
Bez względu na wiek, w którym dziecko czy osoba dorosła została zdiagnozowana ze spektrum autyzmu najważniejsze jest włączenie, jak najszybciej wielospecjalistycznej terapii dostosowanej do potrzeb.
Często jednak, zwłaszcza wysokofunkcjonujące dzieci z autyzmem diagnozowane są w Polsce dopiero w wieku szkolny. To właśnie w szkole, nauczyciele zwracają uwagę na zachowanie dziecka w grupie, jego kontakty społeczne z rówieśnikami, koncentracje na lekcjach, rozumienie sytuacji społecznych itd.
Bez względu na wiek, w którym dziecko czy osoba dorosła została zdiagnozowana ze spektrum autyzmu najważniejsze jest włączenie, jak najszybciej wielospecjalistycznej terapii dostosowanej do potrzeb. Każda osoba autystyczna wymaga innej pomocy i dostosowania ścieżek terapeutycznych, taka by poprawić jej funkcjonowanie i rozumienie świata wokół niej.
Moi synowie uczęszczają na różne terapie do różnych specjalistów, ich potrzeby są bardzo zróżnicowane. A dostosowanie metod pracy do ich możliwości w celu osiągnięcia optymalnych rezultatów jest konieczne.
Paulina